FAQ

Ideologiczne i prawne uwarunkowania polityki mieszkaniowej komunistów w początkach Polski Ludowej

Data publikacji: 2023

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 16 (2023), Tom 16, Zeszyt 3, s. 349 - 371

https://doi.org/10.4467/20844131KS.23.024.18388

Autorzy

Rafał Kania
Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Ideologiczne i prawne uwarunkowania polityki mieszkaniowej komunistów w początkach Polski Ludowej

Abstrakt

Ideological and Legal Conditions of Communists’ Housing Policy in the Early People’s Poland

The end of World War II entailed numerous social problems, one of which was the shortage of housing to meet the basic living needs of Polish society. The communists, who were then taking over political power in Poland, faced a challenge of finding a quick solution to the problem. They were hampered in this regard since they could only use methods which were consistent with Marxism-Leninism ideology. The article presents the legal and ideological basis of the Polish Communists’ housing policy in the early existence of the People’s Poland.

Bibliografia

Źródła drukowane

„Deklaracja ideowa Związku Patriotów Polskich w ZSRR”. W: Publicystyka Związku Patriotów Polskich w ZSRR 19431944. Wybór, oprac. Wacław Poterański i Maria Wilusz, 399–404. Warszawa: Książka i Wiedza, 1967.

„Deklaracja Polskiego Komitetu Narodowego”. W: Archiwum Ruchu Robotniczego, t. 9, red. Feliks Tych, 39–46. Warszawa: Książka i Wiedza,1984.

Engels, Fryderyk. „W kwestii mieszkaniowej”. W: Karol Marks i Fryderyk Engels, Dzieła wybrane, t. 1, 514–96. Warszawa: Książka i Wiedza, 1949.

Gomułka, Władysław. „Sprawozdanie polityczne wygłoszone na I Zjeździe Polskiej Partii Robotniczej”. W: Władysław Gomułka, W walce o demokrację ludową, t. 1, 228–309. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „KSIĄŻKA”, 1947.

Kochański, Aleksander, oprac. Protokół obrad KC PPR w maju 1945 r. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 1992.

„Kolejny materiał opracowany przez komunistów polskich w 1 Dywizji im. Tadeusza Kościuszki do dyskusji programowej nad propozycją rozwoju Polski”. W: Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 19421948, red. Marian Malinowski, 504–19. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.

Lenin, Włodzimierz I. „Co robić?”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła wybrane, t. 1, 151–298. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.

Lenin, Włodzimierz I. „Czy bolszewicy utrzymają władzę państwową?”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła, t. 26, 69–121. Warszawa: Książka i Wiedza, 1953.

Lenin, Włodzimierz I. „Dziecięca choroba «lewicowości» w komunizmie”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła wybrane, t. 2, 610–89. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.

Lenin, Włodzimierz I. „Kapitalistyczna struktura współczesnego rolnictwa”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła, t. 16, 433–59. Warszawa: Książka i Wiedza, 1957.

Lenin, Włodzimierz I. „Państwo i rewolucja”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła, t. 25, 409–530. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.

Lenin, Włodzimierz I. „Przegląd wewnętrzny”. W: Włodzimierz I. Lenin, Dzieła, t. 5, 271–328. Warszawa: Książka i Wiedza, 1950.

„Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego”. W: Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 19421948, red. Marian Malinowski, 554–61. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.

Marks, Karol. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej. T. 1: Proces wytwarzania kapitału. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.

Marks, Karol i Engels, Fryderyk. „Manifest komunistyczny”. W: Karol Marks i Fryderyk Engels, Dzieła wybrane, t. 1, 14–55. Warszawa: Książka i Wiedza, 1949.

„Notatki Alfreda Lampe”. W: Archiwum Ruchu Robotniczego, t. 9, red. Feliks Tych, 25–35. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.

„O co walczymy? Deklaracja programowa Polskiej Partii Robotniczej”. W: Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 19421948, red. Marian Malinowski, 121–5. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.

„O co walczymy? Deklaracja programowa Polskiej Partii Robotniczej”. W: Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 19421948, red. Marian Malinowski, 148–73. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.

„Okólnik KC PPR w sprawie powołania nadzwyczajnych komisji mieszkaniowych”. W: PPR. Rezolucje, odezwy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego I. 1946 – I. 1947, oprac. Władysław Góra, Ryszard Halaba i Norbert Kołomejczyk, 139–40. Warszawa: Książka i Wiedza, 1961.

Źródła prawne

Ustawa z dnia 11 kwietnia 1924 r. o ochronie praw lokatorów (t.j. Dz.U. 1936 nr 39 poz. 297).

Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z 14 listopada 1935 r. o podatku od lokali (Dz.U. 1935 nr 82 poz. 505).

Dekret PKWN z dnia 7 września 1944 r. o komisjach mieszkaniowych (Dz.U. 1944 nr 4 poz. 18).

Dekret z dnia 20 listopada 1944 r. o zmianie dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej o podatku od lokali (Dz.U. 1944 nr 12 poz. 66).

Dekret z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz.U. 1945 nr 50 poz. 279).

Dekret z dnia 26 października 1945 r. o prawie zabudowy (Dz.U. 1945 nr 50 poz. 280).

Dekret z dnia 26 października 1945 r. o rozbiórce i naprawie budynków zniszczonych i uszkodzonych wskutek wojny (Dz.U. 1945 nr 50 poz. 281).

Dekret z dnia 13 listopada 1945 r. o zarządzie Ziem Odzyskanych (Dz.U. 1945 nr 51 poz. 295).

Dekret z dnia 21 grudnia 1945 r. o publicznej gospodarce lokalami i kontroli najmu (Dz.U. 1946 nr 4 poz. 27).

Dekret z dnia 20 marca 1946 r. o podatkach komunalnych (t.j. Dz.U. 1947 nr 40 poz. 198).

Dekret z dnia 8 sierpnia 1946 r. o Nadzwyczajnych Komisjach Mieszkaniowych (Dz.U. 1946 nr 37 poz. 229).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lutego 1946 r. o wprowadzeniu publicznej gospodarki lokalami w mieście Gdyni (Dz.U. 1946 nr 12 poz. 80).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 października 1946 r. o wprowadzeniu publicznej gospodarki lokalami w miastach: Kielce i Częstochowa (Dz.U. 1946 nr 64 poz. 358).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 października 1946 r. o wprowadzeniu publicznej gospodarki lokalami na obszarze województwa śląskiego i wrocławskiego oraz niektórych powiatów województw: krakowskiego, poznańskiego i olsztyńskiego (Dz.U. 1946 nr 64 poz. 359).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 listopada 1946 r. o wprowadzeniu publicznej gospodarki lokalami w całości w miastach: Nowym Sączu, Tarnowie i Sopocie oraz o wprowadzeniu publicznej gospodarki lokalami mieszkalnymi w mieście Gnieźnie (Dz.U. 1946 nr 68 poz. 373).

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 maja 1946 r. w sprawie Państwowej Komisji Lokalowej i wojewódzkich komisji lokalowych (Dz.U. 1946 nr 24 poz. 157).

Rozporządzenie Kierowników Resortów Administracji Publicznej i Sprawiedliwości z dnia 3 października 1944 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 7 października 1944 r. o komisjach mieszkaniowych (Dz.U. 1944 nr 7 poz. 36).

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23 listopada 1945 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Odbudowy o sposobie ujawnienia w księgach hipotecznych prawa zabudowy i praw rzeczowych na tym prawie (Dz.U. 1945 nr 57 poz. 330).

Rozporządzenie Ministrów Odbudowy i Administracji Publicznej z dnia 25 lutego 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości w sprawie naprawy budynków uszkodzonych wskutek wojny (Dz.U. 1946 nr 10 poz. 72).

Rozporządzenie Ministrów: Odbudowy, Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 29 marca 1946 r. o zrzeszeniach najemców dla dokonania naprawy budynków (Dz.U. 1946 nr 12 poz. 86).

Rozporządzenie Ministrów: Odbudowy, Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 27 stycznia 1948 r. w sprawie naprawy budynków uszkodzonych wskutek wojny (Dz.U. 1948 nr 5 poz. 39).

 

Opracowania

Andrzejewski, Adam. Polityka mieszkaniowa, zagadnienia ekonomiczne i socjalne. Warszawa: Arkady, 1959.

Brzeziński, Wacław. Prawo budowlane i odbudowa osiedli. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1949.

Brzeziński Wacław. Prawo mieszkaniowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1953.

Fermus-Bobowiec, Anna. „Prawne instrumenty polityki mieszkaniowej w Polsce w latach 1944‒1956”. Miscellanea Historico-Iuridica 18, z. 2 (2019): 241–66.

Fermus-Bobowiec, Anna. „Problem «kwaterunku» lokali mieszkalnych w ustawodawstwie i nauce Polski Ludowej”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach 104, seria: Administracja i Zarządzanie (2015): 49–70.

Jaroszyński, Maurycy. „Przedmowa”. W: Wacław Brzeziński, Prawo mieszkaniowe, 5–6. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1953.

Karwat, Mirosław. Podstawy socjotechniki dla politologów, polityków i nie tylko. Warszawa: Difin, 2014.

Machnikowska, Anna. „Nowe prawo własności – przekształcenia w stosunkach własnościowych w Polsce w latach 1944–1950”. Zeszyty Prawnicze UKSW 11/2 (2011): 257–77.

Machnikowska, Anna. Prawo własności w Polsce w latach 19441981. Studium historycznoprawne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2010.

Maslow, Abraham. Motywacja i osobowość. Przeł. Józef Radzicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.

Paczyńska, Irena. „Dekret o Nadzwyczajnej Komisji Mieszkaniowej i jego realizacja w Krakowie (1946‒1947)”. Przegląd Historyczny 84, nr 3 (1993): 319–34.

Radwański, Zbigniew. Najem mieszkań w świetle publicznej gospodarki lokalami. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.

„Trzy dekrety budowlane (Dziennik Ustaw Nr 50 – poz. 279, 280, 281)”. Demokratyczny Przegląd Prawniczy 2 (1945): 24–6.

Zakrzewski, Stanisław, red. Gospodarka mieszkaniowa w Polsce Ludowej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1952.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 16 (2023), Tom 16, Zeszyt 3, s. 349 - 371

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Ideologiczne i prawne uwarunkowania polityki mieszkaniowej komunistów w początkach Polski Ludowej

Angielski:
Ideological and Legal Conditions of Communists’ Housing Policy in the Early People’s Poland

Autorzy

Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Rafał Kania (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Sugerowane cytowania: Chicago

Rafał, Kania. "Ideologiczne i prawne uwarunkowania polityki mieszkaniowej komunistów w początkach Polski Ludowej" Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa. Oct 30, 2023. https://ejournals.eu/czasopismo/kshpp/artykul/ideologiczne-i-prawne-uwarunkowania-polityki-mieszkaniowej-komunistow-w-poczatkach-polski-ludowej